کاربرد الگوریتم رقابت استعماری در تعیین پارامترهای بهینة روش تجربی کاهش سطح برای پیش‌بینی روند رسوب‌گذاری در مخزن سدّ دز

نویسندگان

  • آرش آذری استادیار مهندسی آب، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
  • صادق سوری دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت منابع آب، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
چکیده مقاله:

رسوب‌گذاری در مخازن سدها به‌ویژه در نواحی مستعدّ حمل رسوب، باعث کاهش ظرفیت مفید مخزن، اختلال در کنترل سیلاب و عملکرد سرریز سد، کاهش توان تولیدی نیروگاه و تأثیر بر کیفیّت آب مخزن می‌گردد. روش کاهش سطح یکی از مرسوم‌ترین روش‌ها برای تخمین توزیع رسوب در مخازن است. پارامترهای این روش، بر پایة اطّلاعات تعداد محدودی از سدهای آمریکا تهیّه و تدوین شده است. استفاده از این پارامترها، برای تخمین توزیع رسوب مخازن سدهای دیگر نتایج درستی به دنبال نخواهد داشت؛ لذا هدف از این پژوهش، استخراج پارامترهای بهینة روش کاهش سطح با استفاده از الگوریتم رقابت استعماری برای پیش‌بینی دقیق توزیع رسوب و مقایسة آن با نتایج حاصل از هیدروگرافی مخزن است. ابتدا با ترکیب این الگوریتم با روش کاهش سطح در محیط متلب، مقادیر بهینة سه پارامتر m، n و c در رابطة کلّی تیپ مخزن به دست آمد. در نهایت مدل بر اساس پارامترهای بهینة روش کاهش سطح به روزرسانی شد؛ سپس با وارد کردن اطّلاعات جدید هیدروگرافی مخزن در مدل بهینه، روند رسوب‌گذاری در سال‌های آتی (1410 و 1420) پیش‌بینی شد. نتایج بیانگر تطابق بیشتر این روش با مقادیر واقعی حجم مخزن در ترازهای مختلف سد دز نسبت به روش‌های برلند و میلر و لارا بود. بر اساس نتایج به دست آمده، در سال‌های مذکور به ترتیب حدود 26 و 36% از ظرفیت مفید مخزن کم خواهد شد. با توجّه به نتایج رضایت‌بخش این پژوهش در خصوص ترکیب روش بهینه‌سازی با روش کاهش سطح، استفاده از این مدل به عنوان روشی سودمند در سایر سدهای مهم و استراتژیک کشور که در آنها هیدروگرافی مخزن انجام شده است، پیشنهاد می‌شود. در این صورت، با شناخت نحوة توزیع و پیش‌بینی میزان رسوبات، می‌توان سیاست‌های بهره‌برداری از مخزن و تصمیم‌گیری در مورد مشکلات ناشی از رسوبات را با ضریب اطمینان بالاتری انجام داد.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تعیین پارامترهای بهینه روش تجربی کاهش سطح در سد مخزنی کرج با استفاده از الگوریتم تکامل تصادفی جوامع

تعیین میزان و چگونگی تجمع رسوبات در مخازن سدها از جنبه‌های پایداری و بهره‌برداری حائز اهمیت است. یکی از روش‌های تجربی بمنظور مشخص نمودن نحوه توزیع رسوب در مخازن سدها روش کاهش سطح می‌باشد. در این روش بر اساس شکل، مخازن به چهار دسته تقسیم شده است. برای هر یک از انواع مخازن پارامترهایی ارایه شده است که توزیع رسوب بر اساس آن‌ها انجام می‌شود. تعیین پارامترهای مناسب در مخازن در حال بهره‌برداری که عمل...

متن کامل

«یادداشت تحقیقاتی» کاربرد الگوریتم رقابت استعماری در بهینه‌سازی بهره‌برداری مخزن با هدف حداکثر‌سازی تأمین نیاز (مطالعه موردی: سد پیشین)

منابع آب سطحی نقش عمده­ ای در تأمین نیاز­ آبی بخش­های مختلف کشاورزی، شرب و صنعت دارا می­باشند. با توجه به تغییرات زمانی آب‌دهی رودخانه­ ها و عدم هم‌خوانی آن با نیاز­های موجود، اعتمادپذیری تأمین آب کاهش می­یابد و باعث بروز خسارت در بخش­های مختلف می­شود. از همین رو برای استفاده مناسب از آب ذخیره شده در سد­ها باید به مسأله بهره برداری بهینه از مخازن نگاه ویژه­ای داشت. بهره­برداری از مخازن سدها از ...

متن کامل

مقایسه عملکرد الگوریتم های ژنتیک و ازدحام ذرات در واسنجی روش تجربی کاهش سطح بر اساس نتایج هیدروگرافی مخزن سد دز

Area-volume-elevation (AVE) curves of dams pose one of the most important tools for water resource planning and reservoir management. Area reduction method is one of the methods which was developed to modify these curves after reservoir sedimentation based on the conditions, statistics and information recorded in reservoirs abroad; however the application of the same methods for domestic dams w...

متن کامل

تعیین پارامترهای بهینه روش تجربی کاهش سطح در سد مخزنی کرج با استفاده از الگوریتم تکامل تصادفی جوامع

تعیین میزان و چگونگی تجمع رسوبات در مخازن سدها از جنبه های پایداری و بهره برداری حائز اهمیت است. یکی از روش های تجربی بمنظور مشخص نمودن نحوه توزیع رسوب در مخازن سدها روش کاهش سطح می باشد. در این روش بر اساس شکل، مخازن به چهار دسته تقسیم شده است. برای هر یک از انواع مخازن پارامترهایی ارایه شده است که توزیع رسوب بر اساس آن ها انجام می شود. تعیین پارامترهای مناسب در مخازن در حال بهره برداری که عمل...

متن کامل

بهینه‌سازی پارامترهای کنترل‌کننده PID برای کنترل فرکانس بار با استفاده از الگوریتم رقابت استعماری

In this paper, considering variant power system parameters and using Imperialist Competitive Algorithm (ICA) and ITAE (Integral Time Absolute Error) criterion we deal with tuning optimal parameter of load frequency PID controller in two-area power systems. To attain the desirable robust performance, selecting the appropriate objective function is important. The obtained simulation results indic...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 24

صفحات  1- 14

تاریخ انتشار 2017-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023